EB-5 Yatırım Vizesi
EB-5 yatırım vizesi, Amerika’da en az 10 tam gün Amerikalı işçi çalıştıran yeni bir ticari girişime en az 1 milyon dolar yatırım yapan kişiler için ticari bazda bir göçmenlik seçeneğidir. İstihdamın artması hedeflenen bölgelerde ise (targeted employment area “TEA”) yabancı yatırımcının en az 500,000 dolar yatırım yapması yeterli olmaktadır. Bu vizeye hak kazanabilmek için, yatırım yapılacak ticari girişimin/kuruluşun 29 Kasım 1990’dan sonraki bir tarihte kurulmuş olması ve yatırımcının Amerika’ya kabulünü takip eden iki yıl içinde en az 10 tam gün Amerikalı çalışana iş imkanı yaratması şartları aranmaktadır.
Yatırımcı kendi yönettiği bir şirkete ve kendi özel projesine yatırım yapabilir. Söz konusu yatırım, yeni kurulacak bir işe yapılabileceği gibi halihazırda kurulmuş ve zarar eden bir şirket satın alınmak suretiyle de yapılabilir. Bunun dışında ikinci bir yöntem olarak, Amerikan Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu (USCIS) tarafından daha önceden onaylanmış, EB-5 vizesine hak kazanmış ve ‘bölgesel ticaret merkezi’ (Regional Center) olarak adlandırılan projelere yatırım yapmak suretiyle de EB-5 yatırımcı vizesi alınabilir. Bölgesel ticaret merkezlerine minimum yapılması gereken yatırım miktarı 500,000 dolardır. Şu anda Amerika’da Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu’na başvurmuş ve onaylanmış yaklaşık 530 bölgesel ticaret merkezi yatırım projesi mevcuttur. EB-5 yatırım vizesi ile belirli bir miktar yatırım riski alan ve Amerika’da minimum istihdam yaratma şartını yerine getiren yabancı bir yatırımcı, şartlı yasal oturum izni (green card) için başvurabilmektedir.
Yabancı yatırımcı, yatırım miktarının kaynağını belgelemek suretiyle yasal yollardan elde ettiğini göstermek zorundadır.
Başvuru USCIS’e yapılır. Başvurunun ilk aşamasında yatırım yapılacak projeyi ve iş planını da kapsayan ayrıntılı belgeler sunulur. Şu andaki duruma göre bu başvuru işleminin sonuçlanması 4-6 ay sürmektedir. Daha sonraki aşamada ise green card için başvurulur. Bu başvuru Amerika içinde Amerikan Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu’na, Amerika dışında ise Amerikan Konsoloslukları’na yapılmaktadır. Bu işlemin süresi ise 6 ay ile 1 sene arasında değişmektedir. Nihayet, 2 yıl şartlı olarak verilen green card süresi bitmeden 90 gün önce, yatırımcı şartların kaldırılması başvurusunu yapar. Şartların kaldırılması üzerine yatırımcı ve aile üyelerine (eşi ve 21 yasından küçük çocukları) green card gönderilir.
EB-5 yatırımcı vizesine Türkler’in ilgisi:
Yıllara göre toplam EB-5 vize sayısının kullanılması ile ilgili rakamlara baktığımızda; 2012 yılında 2405, 2011 yılında 3463, 2010 yılında 1885, 2009 yılında 4218 olduğunu görüyoruz. Bu vize grubundaki yatırımcıların ait oldukları ülkelere baktığımızda ise yıllar itibariyle en çok ilgi gösteren ilk beş ülke şu şekilde sıralanmaktadır; %50 sinden fazlası Çinli yatırımcılar, %20 civarında Güney Koreli yatırımcılar, yaklaşık %5 İngiliz Yatırımcılar, %4 Taiwan ve %2 İranlı yatırımcılar. Diğer yoğun ilgi gösteren iki ülke ise Hindistan ve Kanadadır. %1 de diğer ülkelerden yatırımcılar olduğu düşünüldüğünde, Türk yatırımcıların ilgisinin, saydığım ülke yatırımcıları ile karşılaştırma yapamayacak kadar az olduğu görülmektedir.
EB-5 ‘in yatırımcı açısından avantaj ya da dezavantajları nedir?
Yatırımcı Amerika’da istediği yerde yaşayabilir. Yatırımlarını şahsen yönetme zorunluluğu yoktur. EB-5 vize sahibi ve aile üyeleri Amerika’da istediği işte istediği pozisyonda çalışabilir veya kendi işletmelerini herhangi bir vize statüsü ile bağlı kalmaksızın çalıştırabilirler. Amerika’da emekli olabilirler. EB-5 sahiplerinin çocukları istedikleri işte çalışabilirler ya da istedikleri okula gidip eyalette ikamet edenlerle aynı harcı ödeme hakkına sahip olurlar. EB-5 green card sahipleri de 5 yıl sonra -diğer sartları da yerine getirmek kaydıyla- Amerikan Vatandaşlığı’na başvurabilirler. Dezavantajları düşünüldüğünde, EB-5 yatırımcı vizesi için minimum gerekli yatırım tutarı olan 500,000 dolar, herkesin kolaylıkla karşılayabileceği bir miktar değildir. Ayrıca green card sahiplerinin Amerika’da yılın en az 180 günü yaşamak suretiyle ikametgahlarını Amerika’da kurmaları zorunluluğu bazı yatırımcılar için geçerli ve kolay bir seçenek olmayabilir. EB-5 green card sahipleri de, bütün Amerikan vatandaşları ve yasal oturum izni sahipleri (green card sahibi) gibi dünya çapındaki bütün gelir ve varlıklarından dolayı Amerika’da gelir vergisine tabi olacaklardır. Kendi ülkesindeki gelirlerinin Amerika’da da gelir vergisine tabi olması durumu, her yatırımcı için vergi stratejisine uygun bir seçenek olmayabilir.
EB-5 için sahte yatırımlar nasıl ayırt edilir? Sahte yatırımlar için yatırımcılara öneri ve uyarılar:
Amerikan Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu (USCIS) ve Amerikan Menkul Kıymetler Komisyonu (SEC), EB-5 vize programının ortaklık/menkul kıymet sunulması yoluyla kötüye kullanılması ve suistimal edilmesi iddilarıyla kovuşturdukları bir çok sahtecilik davalarından sonra, 2013 yılında “Yatırımcılara Uyarılar” başlıklı bir genelge yayınladılar. Bu genelge ile bir işletme tarafından sunulan proje ve yatırım programının Amerikan Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu tarafından Bölgesel Ticari Merkez (Regional Center) olarak onaylanmış olması, işletme tarafından sunulan yatırımların Göçmenlik Bürosu, Menkul Kıymetler Komisyonu veya herhangi bir devlet kurumu tarafından kabul edildiği anlamına gelmediği ve ayrıca Bölgesel Ticari Merkezi ve yatırımın kalitesi konusunda da açık bir fikir beyanı anlamına gelmediği yatırımcılara tekrar hatırlatıldı.
Amerikan Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu, yatırımcılara Bölgesel Ticari Merkezleri’nde yapacakları yatırımı bütün yönleriyle, detayıyla araştırmalarını tavsiye ederek şu önlemleri almalarını tavsiye ediyor:
i. Bölgesel Ticari Merkez’in, Amerikan Göçmenlik Bürosu tarafından tayin edilmiş olup olmadığını doğrulatın. Hali hazırdaki ticari merkezlerin listesini büronun websitesinden görebilirsiniz. (www.uscis.gov)
ii. Amerikan Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu’na yapılan başvuru evraklarının kopyasını mutlaka tetkik edin.
iii. Yatırımla ilgili bilgileri mutlaka yazılı olarak talep edin. (Yatırım sunum veya tahsisli satış zabıtlarının bir kopyalarını isteyin)
iv. Organizatör ve kurucuların her bir yatırımcıdan komisyon alıp almadığını soruşturun. Yatırım sunum belgeleriyle örtüşmeyen bilgiler veren organizatörlerin verdiği bilgileri şüphe ile sorgulayın.
v. Yatırım ile ilgili finansal projeksiyon ve vaatleri bağımsız bir uzmana doğrulatın.
vi. Kredi sözleşmelerini, yatırım sunum belgelerini ve yatırım karşılığı yatırımcıya verilen teminatların olup olmadığını iyice araştırın.
vii. Sahtekarlığa işaret eden vaatlere özellikle dikkat edin! Yatırım karşılığı vize, green card sözü, garantisi ve yatırım karşılığı getiri garantisi veren benzeri sahte vaatlere itibar etmeyin. EB-5 aracılığı ile yatırım yapmak, yatırımcıya şartlı green card için müracaat etme hakkını verir, ancak, Amerikan Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu’nun şartlı green card vereceğinin ve yasal oturum izni üzerindeki şartları kaldırılacağının hiç bir garantisi yoktur.
viii. Kayıtlı olmayan yatırımlara dikkat edin. Bölgesel Ticari Merkezleri aracılığıyla sunulan bir çok yatırımın menkul değerleri Amerikan Menkul Kıymetler Komisyonu’na (SEC) tescil edilmemiştir. Menkul Kıymetler Komisyonu’na kayıtlı olmayan yatırımlara yatırım yapanlar şirketin finansal ve yönetimine ait son derece önemli bilgilere rahatlıkla ulaşamayabilirler.
ix. Lisanslı olmayan satıcılara dikkat: Bir çok yatırım kıymetlerini sunan ve satan yatırım profosyonelleri uygun federal ve eyelet kurumları tarafından lisanslandırılmaktadır. Bir işletmenin bölgesel ticaret merkezi olarak tayin edilmesi lisans şartlarını yerine getirmez. Bir çok sahte yatırım düzenbazlıklarının lisansı olmayan ve tescilli olmayan yatırım profosyonelleri tarafından icra edildiğini görüyoruz.
x. Yatırımın çeşitli şirketleri ilgilendirmesi halinde bütün bu şirketler katmanının aynı kişiler tarafından sahip olunup, kontrol edilip edilmediklerine dikkat edin. Bazı EB-5 yatırım bölgesel ticari merkezleri aynı kişiler tarafından sahip olunan çeşitli şirketlerden oluşuyor. Bu şirketlerin sermaye yapıları önceden bildirilmezse ciddi menfaatlerin ihtilafı söz konusu olabilir.
Hem yatırım paranızı kaybetme riski, hem de Amerika’da yasal oturum iznine (green card) giden yolda başarılı olamama riski ve ayrıca EB-5 vizesindeki katı şartların varlığı sebebiyle, EB-5 yatırım vizesine başvuru sürecinin en başından itibaren bir göçmenlik avukatı ile çalışmanızı kuvvetle tavsiye ederim.
Hukuki meselenizin ilk başlangıcında değerlendirilmesi için lütfen bizim avukat ile irtibata geçiniz.